Mehmet Ali Aybar'in "Neden Sosyalizm" kitabını ilk okuduğumda sol siyaset ve sosyalizm üstüne birçok düşüncem ve yaklaşımının temelden degiştiğini hatırlıyorum. Beni şimdiye kadar olan sosyalizm deneyimlerini ve de Türkiye içindeki çesitli sol oluşumları ve partileri sorgulamaya itti bu kitap, Aybar'in düşünceleri ve sosyalizme yaklaşımı siyasi ve toplumsal fikirlerimi şekillendirdi ve ya da şekilllendirmemde bunları en bastan, yol gösterici oldu. Dünyayı emekten ana okurken, hayata soldan bakarken, yoldaşlarını kıyasıya eleştirmekten de kaçınmayan bir sol siyaset adamı. Yıllar sonra bugün bile eksikliğini çektigimiz sadece bir siyaset degil bir fikir ve eylem insanı. da. "Güleryüzlü Sosyalizm"i lügatlarımıza sokan Mehmet Ali Aybar'ın 5 Ekim 2008 100.dogumgünü. Bu vesileyle bu büyük insanı tekrar bir anımsatmak ve hayat hikayesinin üstünden tekrar bir geçmek istedim.
Mehmet Ali Aybar 5 Ekim 1908'de doğar. Galatasaray Lisesi'nden sonra İstanbul Hukuk Fakültesi'ni bitirir. Aynı fakültede Anayasa Hukuku asistanı, hukuk doktoru ve devletler hukuku doçenti olur. 1946'da yazıları nedeniyle doçentlik görevine son verilir. Önce Hür, sonra Zincirli Hürriyet gazetelerini çıkarır ve buralardaki yazıları nedeniyle 1949'da 3 yıl 8 ay hapis cezasına çarptırılır.Gazeteleri çıkardıkları merkezler basılır, kundaklanır. 1950'de genel afla serbest bırakılır. 1962'de Türkiye İşçi Partisi'nin (TİP) genel başkanı seçilir. 1965 ve 1969 genel seçimlerinde bu partiden İstanbul milletvekili seçilir. Aynı dönemlerde Sovyetler Birliği'nin Çekoslovakya'yı işgaline karşı çıkar. Bu karşı çıkış TİP'de büyük bölünmelere sebep olur. Bu görüşlerine karşı çıkanlar arasındaki anlaşmazlığın büyümesi üzerine 1969' genel başkanlıktan, 1971' de de parti üyeliğinden istifa eder. 1975'te, kısa bir süre sonra Sosyalist Devrim Partisi adını alacak olan ve 12 Eylül 1980'de diğer partilerle birlikte kapatılan Sosyalist Parti' yi kurar.15-16 Haziran direnişi nedeniyle yargilanan DISK’in avukatligini üstlendi.Gençlik yıllarında sporda başarılar göstermiştir. 1928-1935 arası Türk Milli Atletizm takımında yer almış, bu dönemde 100 ve 200 metre bayrak yarışlarında Türkiye rekorları kırmıştır. Aybar, 1931'de Balkan şampiyonu olan 4 X 100 bayrak takımının da başarılı koşucuları arasındadır. Mehmet Ali Aybar 10 Temmuz 1995'de İstanbul'da, tedavi edildiği Florance Nightingale Hastanesi'nde kalp yetmezliği sonucu öldü.
Amerika’nin Vietnam’daki savaş suçlarını sorgulamak için kurulan Russell Mahkemesi’nin de başkanlığını yapan Aybar, Vietnam’da direnişin efsanevi komutani Nguyen Vo Giap’a, tanık oldugu yakışıksız bir olay üstüne “Şunu bir kere daha anladim ki insan sosyalizm için degil, sosyalizm insan içindir” demişti. Bu bile onun sosyalizmden ne anladigini çok iyi ortaya koyuyor. Bugün bile çoğu solcuyum diyen insanın anlamadığı birşey bu. Leninist dikey örgütlenme biçiminin, sosyalizmin en büyük sorunu oldugunu savundu hep. Hayattayken acımasızca eleştirilmişti ama en sonunda o haklı çıkacaktı.
Bugün de Türkiye solunun önünde aydınlık bir fenerdir Mehmet Ali Aybar.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder