30 Ekim 2008

ABD'NİN ÜÇÜNCÜ SEÇENEĞİ: RALPH NADER






















ABD’de 4 Kasim’daki baskanlik seçimleri yaklasiyor. Obama ipi gögüslemeye ve Amerika'nin ilk siyah baskani olmaya çok yakin artik. ABD'deki seçim sistemi Avrupa ve Türkiye'deki sisteme göre disardan bakildigindan çok farkli görünüyor. Iki partinin domine ettigi bir seçim sisteminden sözediyoruz. Ya Demokratlar ya Cumhuriyetçiler. Ya Barack Obama ya da John McCain.

Oysa, seçimlere adayligini koymus 8 aday daha var bu seçimde. Devletlestirmeyi kati biçimde savunan, kürtaji savunan, ABD Küba'ya ambargosunu kaldirsin, nükleer enerji karsiti sosyalistlerden ve yesillerden tutun, kürtaj karsiti silah edinmenin anayasal hak oldugunu savunan asiri muhafazakar isimlere kadar 8 aday daha baskanliga adayligini koymus durumda. Yesiller Partisi, liberal solda olan Özgürlükçü parti, Sosyalist Parti, Sosyalist Isçi Partisi, Sosyalizm ve Özgürlük Partisi bir yanda, muhafazakar sag görüslü Anayasa Partisi ve Amerika'nin Bagimsiz Partisi diger yanda.

Seçimlere katilan bir diger isim ise Ralph Nader. Esasinda ilk duyusumuz degil onun ismini. ABD siyaseti içinde hep ismi geçmis, bir alternatif olagelmis bir isim Nader. Lübnanli göçmen bir ailenin çocugu olan. 34 dogumlu. 1965’lerden bu yana Çevre Koruma Idaresi, Çalisma Güvenligi ve Sagligi Idaresi, Tüketici Ürünleri Güvenlik Komisyonu gibi devlet kurumlarinin olusumuna ve Bilgi Edinme Özgürlügü Yasasi’nin çikarilmasinda etkin rol oynadi ve genis halk kitlelerince tanindi.Nader, 1996’da Yesil Parti’den baskan adayi olmus, o güne göre radikal düsünceleriyle gündem yaratmisti ABD'de.

2000 seçimlerinde yine adaydi ve yüzde 3 oy almisti. Bu yüzden birçok demokrat tarafindan düsman ilan edildi. Al Gore’un seçimi kilpayi kaybetmesinden sorumlu tutuldu. 2004’te bagimsiz baskan adayi olan Nader, bu yil 45 eyalette bagimsiz , bazi eyaletlerde Baris ve Özgürlük Partisi, bazi eyaletlerde ise Yeni Bagimsiz Parti’den baskan adayi.

Nader’in görüsleri sosyalist görüslere çok yakın demek mümkün. Egitim ve saglik hizmetlerinin devletlestirilmesi, Irak'tan topyekün çekilinmesi, nükleer enerjiden vazgeçilmesi, bireysel silahsizlanma, tüketici haklari. Birçok konuda Nader'in savunduklari sol politikalarla örtüsüyor.
Nader'in yine yüzde 2-3 oraninda oy alabilecegi öngörülüyor bu seçimlerde. Ama bu kez Demokratlardan tepki görmeyecek gibi, çünkü Obama'nin seçime günler kala ABD'nin yeni baskani olacagi artik kesin gibi gözüküyor.
Umariz ABD ve dünya siyaseti için yeni bir umut olan Obama, zamanla McCain'lere degil de Nader'lere yaklasir fikirsel ve eylemsel açidan.

Hiç yorum yok: