12 Ocak 2009

ODETTA’YA GECİKMİŞ BİR VEDA YAZISI


Geçtiğimiz Aralık ayı protest ve folk müziğinin önemli bir ismi olan Odetta’yı kaybettik, ABD’de Manhattan’da 77 yaşında hayata veda etti Odetta. Ben bu vefatın haberini biraz geç aldım, yoğun gündemin arasında kaybolduğunda insan bazı önemli haberleri kaçırabiliyor. Özellikle Dylan şarkılarına yaptığı coverlar sayesinde dinlediğim, sesine hayran olduğum (ve de siyasi, toplumsal,politik mücadelesine de tabii) Odetta’nın ölüm haberi gibi.

Kimdi peki Odetta? Ayrımcılığa sesiyle müziğiyle karşı duran, anıtı dikilesi kadınlardan biriydi o. Aynı Nina Simone gibi hayatı boyunca mücadele etti, mücadelesi şarkılarıyla, şarkıları mücadelesiyle zenginleşti. Şarkıcılığa kafelerde başlayan Odetta, 1950'li ve 60'lı yılların en tanınmış folk müzik şarkıcısıydı. Yaptığı blues kayıtlarıyla kısa sürede tüm dünyada geniş bir dinleyici kitlesi edinen sanatçı, aralarında Bob Dylan, Joan Baez ve Janis Joplin'in de yer aldığı müzisyenler üzerinde derin izler bırakmış ve onların müzikal kimliklerinin biçimlenmesinde etkili olmuştu. Onun güçlü sesi, Amerika Birleşik Devletleri'nde ırk ayrımcılığına karşı mücadele eden siyah ve beyazlara, Alabama, Mississippi ve Washington'ın caddelerindeki yürüyüşleri sırasında eşlik etmişti. 1963 ağustosunda yapılan insan hakları hareketi açısından son derece önemli bir eylemde Odetta'nın söylediği O Freedom isimli şarkı adeta bir marş haline gelmişti.

O Freedom şarkısının sözleri şöyleydi: "Özgürlük, özgürlük bana gel / Ve eskiden bir köleydim / Ancak sonunda kendi mezarımı yaktım / Ve evime özgür olarak gidiyorum şimdi efendim.”
Martin Luther King de Odetta’nın büyük bir hayranıydı. Odetta Holmes 31 Aralık 1930 tarihinde Amerika'nın Alabama eyaletindeki Birmingham'da dünyaya geldi. Babası Reuben Holmes o henüz çok küçükken 1937 yılında öldü ve annesi Flora Sanders Los Angeles'a taşındı. Okuldayken öğretmeni annesiyle konuştu ve sesinin olduğunu, bu konuda eğitim almasının iyi olabileceğini söyledi. Los Angeles City Koleji'nde müzik eğitimi aldı. Müziğine ruh katmayı folk şarkılarından öğrendi. Odetta'nın ilk solo albümü Odetta Sings Ballads and Blues, eski şarkıların yeni bir ruh ve anlayışla yapılmış icralarını içeriyordu ve bu yorumlar dinleyiciler arasında büyük bir yankı buldu. Ünlü müzisyen Bob Dylan 1978 yılında verdiği bir röportajda bu kayıt hakkında şöyle konuşmuştu: "Benim folk müzikle ilgilenmeye karar vermemde Odetta'nın çok büyük bir etkisi var. Birçok şarkıyı ilk kez onunla kayıtlarında duydum ve sevdim." 1999 yılında dönemin Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Bill Clinton Odetta Holmes'ü sanat ve insan hakları alanındaki katkılarından ötürü altın madalya ile onurlandırmıştı. Odetta son seçimlerde de Obama’yı sıkı bir şekilde desteklemişti.


Eşsiz sesinden şarkılarını dinlemek isterseniz: http://www.lastfm.com.tr/music/Odetta

Hiç yorum yok: