Yukarıdaki tablo, meşhur Guernica tablosu. Guernica, ressam Pablo Picasso'nun, İspanyol İç Savaşı sırasında Nazi Almanyası ve Faşist İtalya'dan destek alan General Franko ordusunun Guernica şehrinde yaptıkları katliamı anlatan ve de protesto eden eseri. Bu tabloyu aklıma getiren ise Sakıp Sabancı Müzesi'nde yeni açılan sergi oldu. Serginin ismi "İstanbul"da Bir Sürrealist: Salvador Dali" Salvador Dali'nin 270 eserinin yer aldığı sergi, 20 Ocak 2009'a kadar açık kalacak.
Niyetim bir Picasso-Dali karşılaştırması yapmak değil sanatsal açıdan, bu haddime de değil zaten. Dali hakkında, sanatı ve yaşamı üzerine birçok şey yazıldı. Amacım burada Dali'nin özellikle basınımızda birkaç yayın dışında çokça kendine yer bulamayan bir yönünü anımsatmak. Dali'nin politik duruşu bu yön.
Genelde deliliğiyle, para düşkünlüğüyle, dahiliğiyle gündeme gelen Dali, İspanyol komünistlerinin ve devrimcilerinin katili faşist General Franco'nun hayranıdır. 1975 yılında ölen Franco'nun ölmeden iki ay önce işlediği bir cinayeti kutlar. Faşist General Franco, Eylül 1975'de beş antifaşist genci idam ettirir. 83 yaşındadır ve hâlâ öldürmeye devam etmektedir. Bu katili kamuoyunun önünde kutlayan Dali, İspanyol ve dünya devrimcilerinin nefretini kazanır. Franco diktatörlüğünü desteklediğini çok önceden açıklayan Salvador Dali, zaten büyük çoğunluğu devrimci olan sürrealistler tarafından da dışlanmıştır. Geçmişte henüz yirmili yaşlarındayken arkadaş olduğu İspanyol şair Federico Garcia Lorca'nın öldürülmesinin ardından yaptığı açıklamayla da gündeme gelmiştir Dali. Federico García Lorca, 1936 yılında İspanya İç Savaşı'nın başında Franco'nun faşist milisleri tarafından öldürülür. Dali, Franco'nun işlettiği bu cinayetin ardından Lorca'nın bir eşcinsel cinayete kurban gittiği yorumunu yapar. Gençlik arkadaşı ünlü yönetmen ve senarist Luis Bunuel'i Amerika seyahatinde komünist ve ateist olmakla suçlar, Bunuel'in Meksika'ya sürülmesine neden olur.
Bir yanda 1937 yılında İspanyol İç Savaşı sırasında faşist Almanya ve İtalyadan destek alan Franco'nun Guernica şehrinde yaptıkları katliamı anlatan "Guernica" isimli tabloyu yapan Pablo Picasso diğer yanda, İspanyol Salvador Dali. Tarihte faşist politik fikirleriyle gündeme gelmiş birçok sanatçı var, tabii sanat ve siyaset her zaman birbirine karıştırılmamalı, ama Franco'ya desteğini açıklamış bir sanatçıya birazcık insani hassasiyeti olan bir kişi, sanatı ne kadar güçlü olursa olsun (ki bence de güçlü bir sanatı var) yakınlık duyamıyor.
Niyetim bir Picasso-Dali karşılaştırması yapmak değil sanatsal açıdan, bu haddime de değil zaten. Dali hakkında, sanatı ve yaşamı üzerine birçok şey yazıldı. Amacım burada Dali'nin özellikle basınımızda birkaç yayın dışında çokça kendine yer bulamayan bir yönünü anımsatmak. Dali'nin politik duruşu bu yön.
Genelde deliliğiyle, para düşkünlüğüyle, dahiliğiyle gündeme gelen Dali, İspanyol komünistlerinin ve devrimcilerinin katili faşist General Franco'nun hayranıdır. 1975 yılında ölen Franco'nun ölmeden iki ay önce işlediği bir cinayeti kutlar. Faşist General Franco, Eylül 1975'de beş antifaşist genci idam ettirir. 83 yaşındadır ve hâlâ öldürmeye devam etmektedir. Bu katili kamuoyunun önünde kutlayan Dali, İspanyol ve dünya devrimcilerinin nefretini kazanır. Franco diktatörlüğünü desteklediğini çok önceden açıklayan Salvador Dali, zaten büyük çoğunluğu devrimci olan sürrealistler tarafından da dışlanmıştır. Geçmişte henüz yirmili yaşlarındayken arkadaş olduğu İspanyol şair Federico Garcia Lorca'nın öldürülmesinin ardından yaptığı açıklamayla da gündeme gelmiştir Dali. Federico García Lorca, 1936 yılında İspanya İç Savaşı'nın başında Franco'nun faşist milisleri tarafından öldürülür. Dali, Franco'nun işlettiği bu cinayetin ardından Lorca'nın bir eşcinsel cinayete kurban gittiği yorumunu yapar. Gençlik arkadaşı ünlü yönetmen ve senarist Luis Bunuel'i Amerika seyahatinde komünist ve ateist olmakla suçlar, Bunuel'in Meksika'ya sürülmesine neden olur.
Bir yanda 1937 yılında İspanyol İç Savaşı sırasında faşist Almanya ve İtalyadan destek alan Franco'nun Guernica şehrinde yaptıkları katliamı anlatan "Guernica" isimli tabloyu yapan Pablo Picasso diğer yanda, İspanyol Salvador Dali. Tarihte faşist politik fikirleriyle gündeme gelmiş birçok sanatçı var, tabii sanat ve siyaset her zaman birbirine karıştırılmamalı, ama Franco'ya desteğini açıklamış bir sanatçıya birazcık insani hassasiyeti olan bir kişi, sanatı ne kadar güçlü olursa olsun (ki bence de güçlü bir sanatı var) yakınlık duyamıyor.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder